Yeni Çağın Vebası İnfodemi!

01/05/2020 tarihinde yayınlandı

Yeni Çağın Vebası İnfodemi!

Tüm dikkatimizi Kovid-19 virüsüne verdiğimiz bir zamandayız. Virüs salgını ve olası sonuçlarını dinliyor, izliyor ve okuyoruz. Öğrenmeye, anlamaya ve korunmaya çalışıyoruz. Pandemi ile kişisel, kurumsal ve ulusal olarak mücadele ediyor, izolasyon uyguluyor; dış ortamlarda maske takıyor, hiyjen ve temizliğe dikkat ediyor, gerektiğinde karantina uyguluyor ve sokağa çıkmıyoruz.

Virüsü engellemeye, yavaşlatmaya, kırmaya ve sonuçta yok etmeye çalışıyoruz. Artık korunmayı ve mücadele etmeyi öğrendik, bunun işe yaradığını gördük, ikna olduk ve bu sayede sürecin daha sağlıklı yönetildiğini anladık ama Kovid-19 ile mücadele ederken yeni bir salgına daha yakalandık. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yeni salgın türünün artık “infodemi” olduğunu açıkladı. Peki, nedir bu infodemi? Bilgi kirliliği oluşturarak; toplumları bundan olumsuz etkilemek, toplumların psikolojisini bozmak, toplumsal kaos, korku ve panik oluşturmak, toplumsal bağışıklığımızı, direncimizi, güvenimizi veya tepkimizi ortadan kaldırarak; insanların, toplumların veya ulusların ruh ve beden sağlığını bozmayı amaçlayan bir salgın türüdür. Bu salgın, sadece virüslerle yapılan mücadeleyi değil her türlü mücadeleyi olumsuz etkileyebilmektedir.

Ülkemiz infodemi saldırısına yıllardır maruz kalmaktadır. Koronavirüs ile etkin mücadele edilirken, sosyal medyada yayımlanan iletişim yoluyla paylaşılan kirli bilgiler ile yurt dışından da pompalanan ve manipüle edilen yalan yanlış içerikler ve haberler ile pandemi mücadelesi sekteye uğratılmaya çalışılmaktadır. Mağlum terör örgütleri ile bunların işbirlikçileri bu ortamları her zaman kullanmaktadır. Şimdi ise pandemiyi fırsat bilerek daha çok manipule etmeye devam etmektedirler.

Ülkemizin pandemi ile başarılı mücadelesini infodemi ile de başarıyla sürdürmesi gereklidir. İnfodemi ile mücadele etme konusunda bazı önerilerimi aşağıda bulabilirsiniz. Bunlar:

İçeriklerin kimler tarafından paylaşıldığına dikkat etmek,
İçeriklerin paylaşım amacının ne olduğunu anlamaya çalışmak,
Güvenilir ve bilimsel kaynaklara itibar etmek, devlet kurumlarına, kurumsal yapılara ve organizasyonlara güvenmek,
Paylaşılan içeriklerin kaynaklarını doğrulamak, sadece doğruluğundan emin olunan içerikleri paylaşmak,
Güvenli internet hizmetinden faydalanmak,
Şüphe durumunda internetten arama yapmak, içerikleri, hatta şüpheli internet sitelerini https://internet2.btk.gov.tr/sitesorgu/ adresinden sorgulamak,
Beğen, retweet, paylaş gibi beğeni butonlarına tıklamadan önce içeriğinin iyi anlaşıldığından emin olmak,
www.dogrula.org veya www.teyit.org gibi internet sitelerinden içerik doğruluğunu kontrol etmek,
İçerisinde kötü söz (hakaret, küfür, kin ve nefret söylemi, vb.) olan içeriklerle ilgili bir paylaşım yapmadan önce hukuki sonuçlarını bilmek,
Bilgi kirliliği ile mïcadele konusunda kurum, STK vb. organizasyonlarla iş birliği yapmak ve şüpheli durumları ilgili kurumlara bildirmek,
Güvenilir kaynakları belirlemek ve sadece onlardan gelen verileri paylaşmak,
Asılsız haber paylaşanların hesaplarını askıya almak,
Saldırganların, dolandırıcıların veya kötü niyetlilerin tuzaklarına düşmemek için her zaman uyanık olmak,
Elektronik ortamlarda sahte isim, e-posta, sosyal hesap açmanın kolay olduğunu bilmek, bunlara ilave olarak sahte resimler, içerikler veya dokümanların artık yapay zekâ sistemleri tarafından oluşturulabileceğini hatırda bulundurmak, sadece insanların değil makinelerın bizleri kandırmasına müsaade etmemek,
En zayıf halkanın hem yayan hem de mağdur olan açısından insan olduğunu her zaman hatırda bulundurmak,
Olumsuz durumları mutlaka İSS, hizmet alınan kurum, birim veya platformlar ile paylaşmak, spam olarak bildirmek veya ilgili kurumlara bidirimde bulunmak,
Yalan ve yanlış haber yaymanın ve içerik paylaşmanın toplumsal korkuya, kaosa sebebiyet verebileceğini, insanların ruh ve beden sağlığını etkileyeceğini unutmamak,
İnfodeminin etik dışı bir davranış olduğunu bilmek ve etik davranmak,
Pandemi ortamında insanların duygusallığının arttığı bir zamanda olduğumuzu unutmadan elektronik ortamları kullanmak,
Son ve en önemli olarak, pandemi ortamında birlik ve beraberliğimizi ayakta tutmaya ve dayanışmaya her zamandan daha fazla ihtiyacımız olduğunu bilerek davranmak zorundayız.

Bu ayki sayımızın ana temasını ‘dijital mahremiyet ihlalinde doxing tehdidi’ olarak belirledik. Ayrıca, Huawei iş zekâsı takım lideri Cevdet Selçuk ile söyleşiye, ağ tünelleme teknolojileri ve güvenlik yaklaşımlarına, en önemli 10 stratejik teknoloji trendine, dünyaya Türkçeyi yapay zekâ ile öğretme sistemine, Wi-Fi açığı tehdidine, fidye yazılımı saldırılarının verdiği zarara ve son dönemde popüler hale gelen kodsuz programlama yaklaşımlarına yer verdik.

Son olarak; koronavirüs sadece insanlığa değil büyük devletlere, küresel güçlere, büyük şirketlere diz çöktürdü. İnfodemi’de buna izin vermeyelim. Tüm insanlığın herşeyi sorgulamaya başladığı bir dönemdeyiz. Günlük yaşantımıza tenefüs arası verdiğimiz bu günlerde; kendimizi, çevremizi, doğamızı, ülkemizi, dünyamızı daha iyi anlamaya, kavramaya, artık dünyanın eskisi gibi olmayacağı yeni dijital dünyada “varolma savaşına” hazır olalım.